Technologie biedt ongelooflijk veel kansen voor de zorg
De zorg staat niet direct bekend om haar vooruitstrevendheid op het gebied van ICT en innovatie en daar mag best verandering in komen. Sterker nog, daar moet verandering in komen want ICT kan het verschil maken in de toekomst van de zorgsector. De grootste toegevoegde waarde van zorgtechnologie is dat het de zorg een stuk persoonlijker kan maken. Technologie kan menselijke handelingen overnemen of efficiënter maken, waardoor de zorgverlener meer tijd heeft voor een patiënt. Mensen, daarentegen, zijn vaak bang dat de zorg juist onpersoonlijker wordt. Denk bijvoorbeeld aan een e-consult, of hulprobots in de ouderen- of thuiszorg. Deze vervangen menselijke contacten waardoor er een risico bestaat dat patiënten vereenzamen. Het blijkt echter dat genoeg patiënten dit helemaal niet zo ervaren. De technologie geeft hun een mate van regie, privacy en zelfstandigheid terug. Ze kunnen immers zelf bepalen wanneer ze bijvoorbeeld gewassen willen worden.
“Een oudere vrouw die ik ooit verzorgde had allemaal sensoren in huis. Die had haar dochter geïnstalleerd, dit kwam natuurlijk niet vanuit de gezondheidszorg. De vrouw had vaak blaasontstekingen. Met deze sensoren kon de dochter zien hoe vaak ze ’s nachts uit bed ging en als dat vaak was kon ze wel eens een blaasontsteking hebben. Er kon dan iemand langskomen om te helpen. Dat is geweldig!”
Een ander voorbeeld waarbij zorgtechnologie grote meerwaarde heeft, is bij wondverzorging. Met een slimme bril op kan een expert live meekijken of het allemaal wel goed gaat. Dit leverde een enorme kosten- en tijdsbesparing op. Het is daarbij wel belangrijk dat de technologie ondersteunend én niet vervangend is.
Implementatie van zorgtechnologie vergt een doordacht proces
Ondanks de bewezen toegevoegde waarden van zorgtechnologie, kent het implementatieproces nog wel risico’s. Zo zijn mensen vaak nog bang om de technologie volledig te omarmen. Ik heb in een pilot meegemaakt dat ik moest beeldbellen met een COPD-patiënt die slechts 500 meter verderop woonde. Ik was, hoe gek ook, daardoor langer onderweg naar kantoor dan naar de patiënt. Uiteindelijk ging ik daarom alsnog naar zijn huis of kwam hij zelf even langs. De conclusie van deze pilot: beeldbellen is geen succes. Zo’n onderzoek is natuurlijk niet representatief. Het is jammer dat technologie door dergelijke studies ook weer zo snel aan de kant geschoven wordt.
Ook merk ik dat zorgprofessionals zelf ook vaak niet eens weten wat er allemaal beschikbaar is. Zorgtechnologie wordt nu vaak door zorgverleners als ‘extraatje’ gezien; het is er wel, en het is leuk, maar toch is er vaak de neiging om gewoon op de traditionele manier door te gaan.
Zorgtechnologie kan ook belastend zijn
Er is een grote hoeveelheid zorgapps beschikbaar om zaken in te registreren. Deze grote hoeveelheid kan mensen ook afschrikken; het moet immers wel simpel en behapbaar blijven. Voornamelijk ouderen zitten er niet op te wachten als het (te) ingewikkeld wordt. Maar het is ook voor zorgverleners belangrijk dat een app eenvoudig te gebruiken is. Ik heb een keer meegemaakt dat we plots een app moesten toepassen. De gebruiksvriendelijkheid van de app was echter laag. En ondanks dat er een cursus werd aangeboden om met de app leren om te gaan, bleef het ingewikkeld. Het is belangrijk hier effectief op in te zetten, want ook onder zorgverleners zie je veel verzet: ze willen gewoon zorg verlenen en staan vaak niet te wachten op het leren van ingewikkelde technologische processen. Het is belangrijk dat een app zorgvuldig onderzocht wordt en de effecten bewezen zijn. En als een app uiteindelijk werkt of niet, is het belangrijk dat die resultaten gedeeld worden. Dat gebeurt nu ook nog veel te weinig.
“Een goed kompas waarin je snel in kan zien welke technologie er allemaal beschikbaar is per aandoening en wat het oplevert, zou van een enorme toegevoegde waarde zijn.”
De verpleegkundige dient beter op de hoogte te zijn van de technologische mogelijkheden
Door nieuwe technologische ontwikkelingen wordt het eenvoudiger in één keer inzicht te krijgen in de situatie van een patiënt. Denk hierbij aan gewoontes, medicatie-overzicht en voorgeschiedenis. De verpleegkundige van de toekomst moet wel veel meer kennis van de technologie hebben. Het is belangrijk dat dit al wordt meegenomen in de studie. Op het mbo wordt er nog veel te weinig aandacht besteed aan (de toegevoegde waarde van) zorgtechnologie. Integratie van technologie zou het makkelijker maken en de kwaliteit van de opleiding verhogen. E-learnings kunnen reeds afgestudeerde zorgverleners helpen hun kennis op gebied van technologie te verbreden en bij te spijkeren. Het is dan wel belangrijk goed uit te zoeken welke informatie, en voor welke zorgverlener, het meest relevant is.
Gun het de tijd
Als verpleegkundige beseffen we ons heel goed dat er ontzettend veel technologische mogelijkheden bestaan om de zorg toekomstbestendig te maken. Gun het echter ook de tijd. Gun mensen de tijd om het te leren, en ga niet de zorgverleners alles opleggen. We moeten immers ook roeien met de riemen die we hebben binnen de zorg. En het een beetje simpel houden.
