Definitie

Consulteren op afstand, of remote consultation, gaat over het toepassen van moderne communicatievormen binnen de zorg. Er zijn speciale toepassingen nodig om de vertaalslag te maken naar communicatiemethoden die bruikbaar zijn voor zowel zorgverlener als patiënt [1].

Toepassingen & voordelen

Remote consultation biedt contact op afstand waardoor dit niet langer tijds- en plaatsgebonden is. (Reis)kosten en tijd worden bespaard en gesprekken en werkprocessen kunnen efficiënter worden ingericht [2,3]. Deels zullen toepassingen ook direct en persoonlijk contact vervangen [4,5]. Het biedt verschillende toepassingen waarmee gebruikers hun gezondheidsstatus kunnen bespreken, gezond gedrag promoten, netwerken vormen, en informatie en medische gegevens uitwisselen in real-time [6]. Doordat de technologie afstanden overbrugt, biedt dit nieuwe mogelijkheden voor minder mobiele patiënten en afgelegen of moeilijk bereikbare gebieden. Ook zijn ouderen zo beter in staat om langer thuis te blijven wonen [7].

Markt

De verwachting is dat de totale marktwaarde van telehealth stijgt van $62,5 miljard in 2020 tot ruim $475 miljard in 2026, met een groei van ruim 26% per jaar [8]. Een enorme groei die mede wordt versneld door huidige coronapandemie [9]. In Nederland bood in 2019 68% van de huisartsen (en 33% van de medisch specialisten) de optie om via een beveiligde e-mail, patiëntportaal of app een medisch inhoudelijke vraag te stellen. Onder invloed van de coronacrisis steeg dit percentage snel naar 85% in mei 2020 [10]. Ook startte 62% van de Nederlandse huisartsenpraktijken door de coronacrisis voor het eerst met beeldbellen. Een kleine 10% van de huisartsenpraktijken gebruikte remote consultation-diensten al langer, maar is het intensiever gaan toepassen [11]. Telehealth-platformen die real-time virtuele gezondheidsdiensten aanbieden, zoals American Well, waren getuige van een toename van 1.000% in bezoeken als gevolg van de pandemie. Bovendien stegen tussen maart 2019 en maart 2020 in de VS het aantal gebruikers voor telezorg met zo’n 4.000% [12].

Drijvers

Verhoogd bewustzijn en groeiende acceptatie
Stimulerende wet-en-regelgeving
Toenemende druk op het zorgsysteem

Belemmeringen

Onwetendheid en terughoudendheid
Beperkte digitale vaardigheden
Gebrek aan interoperabiliteit

De interoperabiliteit van verschillende systemen en software omtrent remote consulting laat vaak nog te wensen over voor effectieve toepassingen. Ook missen er bij de consulten op afstand een aantal visuele aspecten, waardoor bijvoorbeeld de zorgprofessional minder goed een patiënt kan examineren op eventueel visuele lichamelijke klachten [13,14]. Toch groeit de acceptatie voor consulten op afstand. Zowel patiënten als zorgprofessionals raken steeds meer gewend aan beeldbellen, mede door de coronacrisis.

Conclusie

De markt voor remote consultation is divers en volop in ontwikkeling [1]. Patiënten en zorgprofessionals van de toekomst communiceren steeds meer via virtuele kanalen, en patiënten krijgen steeds meer regie over hun eigen zorgproces. De gezondheidszorg zal hier op de juiste manier op in moeten spelen, waarbij de behoeften van alle partijen in acht worden genomen. Hiermee wordt de zorg persoonlijker en meer participatief. Zorgkosten worden verlaagd, kwaliteit verhoogd, en ervaringen van zorgprofessional en patiënt worden verbeterd. Uiteindelijk stimuleert remote consultation de beweging richting de empowered patient.