Definitie

Onder smart assistants verstaan we toepassingen die door middel van spraak-, tekst- en patroonherkenning taken of diensten kunnen uitvoeren voor patiënten of zorgprofessionals. Hiervoor maken systemen gebruik van smart analytics technieken. Smart assistants is maar één van de vele termen voor de combinatie van kunstmatige intelligentie en taal. Een verdere greep uit de verschillende namen voor dit soort geautomatiseerde gesprekspartners is: intelligente assistent, virtuele assistent, digitale medewerker, persoonlijke digitale assistent, chatbot, bot en metabot.

Toepassingen & voordelen

Smart assistants kennen een flinke opmars [1] Voorbeelden van virtuele assistenten zoals de Google Assistent, Amazon’s “Alexa” en Apple’s “Siri” zijn bij menigeen bekend. Inmiddels doen ook dergelijke systemen hun intrede in de gezondheidszorg [2]. Zo’n digitale assistent kan bijvoorbeeld in real-time gesprekken tussen zorgprofessionals en patiënten vastleggen. De vaak ongestructureerde gesprekken worden direct omgezet in gestructureerde, relevante klinische data voor het patiëntendossier. Na afloop van het consult ligt er direct een hoogwaardig gespreksverslag klaar voor verificatie. De technologie achter de smart assistants draagt hiermee bij aan continue kwaliteitsanalyse van rapporten en concludeert zodoende eenvoudige verbeterpunten [3]. Hiermee wordt de administratielast verminderd en vervolgprocessen zijn efficiënter doordat rapportages duidelijker, gestructureerd en in hetzelfde format zijn [4,5]. Zo kan een zorgprofessional tijdens een consult met een simpel spraakcommando direct de juiste verslagen en lab-resultaten uit de database van de betreffende patiënt naar boven halen. Op termijn scheelt dat enorm veel tijd en computerhandelingen voor het personeel. Inmiddels wordt er ook geëxperimenteerd met de inzet van chatbots bij hulp op ziekenhuiskamers, bloeddonatie en diverse thuiszorgfuncties [6]. Smart assistants bieden ook ondersteuning aan de patiënt. Denk hierbij aan eenvoudige vraag- en antwoordsystemen die patiënten raadplegen met prangende vragen over hun gezondheid of behandeling. Chatbots ondersteunen bij het checken van symptomen, bieden medische- en medicijninformatie en kunnen autonoom afspraken inplannen. Hierdoor is informatie-uitwisseling mogelijk die gekoppeld kan worden aan de medische informatie van de patiënt. Chatbots worden inmiddels ook getraind om lichaamstaal en gezichtsuitdrukkingen te interpreteren, om het (chat)gesprek nog verder te verfijnen [3,7]. Daarnaast worden onnodige doktersbezoeken voorkomen en dus ook onkosten zoals tijd- en reiskosten bespaard [4,5]. Tot slot kunnen de assistenten ook als coach functioneren om zo advies voor de mentale gesteldheid of leefstijl te geven aan de gebruikers [2].

Markt

De marktwaarde van smart assistants in de zorg is stijgende nu de herkennende kracht van spraak en tekst van deze technologie steeds beter wordt. De wereldwijde markt voor spraakgestuurde virtuele assistenten in de zorg zal naar verwachting groeien tot $7,3 miljard in 2025 [8]. In 2020 was de marktwaarde nog $36,7 miljoen [9] De mondiale marktwaarde van chatbots in de gezondheidszorg stijgt naar verwachting van $116,9 miljoen in 2018 tot $345,3 miljoen in 2026 [9]. In de Verenigde Staten heeft inmiddels 7,5% van de gebruikers van een chatbot deze ook gebruikt voor zorg gerelateerde vragen en ruim 52% van alle gebruikers gaf aan dit in de toekomst vaker te willen gaan doen [10,11].

Drijvers

Verhoogd bewustzijn én groeiende acceptatie
Toenemende druk op het zorg systeem
Veranderende zorgbehoeften

Belemmeringen

Steeds meer nadruk op privacy gevoeligheid
Ethische vraagstukken
Onvolwassenheid van de toepassing

Met smart assistants komen ook ethische vraagstukken. Denk bijvoorbeeld aan de opgestelde rapporten en triage door een chatbot: wie is er verantwoordelijk bij misinformatie of een verkeerde inschatting van de bot? Daarnaast worden gesprekken veelal afgeluisterd en opgenomen. Dit leidt ook tot vragen op het gebied van privacy. Aan de andere kant stijgt de acceptatie voor toepassingen en door de druk op het zorgsysteem zijn toepassingen nodig die simpele taken over kunnen nemen.

Conclusie

Smart assistants maken in geleidelijk tempo hun intrede in de dagelijkse zorgpraktijk. De techniek is nog volop in ontwikkeling en de mogelijkheden nemen toe, maar in een sector waar de administratiedruk zo hoog is, biedt deze technologie veel kansen. Door taken te versimpelen, verbeteren en automatiseren heeft een zorgprofessional meer tijd en aandacht voor de patiënt, worden processen eenduidiger en efficiënter, en heeft de specialist zijn handen vrij voor wat echt belangrijk is: de zorg voor de patiënten.