De zorg kampt met een groeiend tekort aan artsen, van huisartsen tot verpleegkundigen en specialisten binnen disciplines als de ouderengeneeskunde. Hierdoor kunnen intramurale zorginstellingen de dagelijkse medische zorg voor hun cliënten steeds moeilijker waarborgen. CLEO SmartCare (CLEO) biedt een oplossing voor de zogenaamde laag complexe medische zorg, zoals die door huisartsen kan worden geleverd. Met een verpleegkundige ter plaatse, een CLEO-arts op afstand en een slim communicatieplatform tussen beiden, levert CLEO op een efficiënte en warme manier de noodzakelijke basiszorg voor de bewoners van instellingen. Het werkt als volgt: de verpleegkundige verzamelt met behulp van gecertificeerde vragenlijsten en telediagnostiek de juiste informatie om een consult met de CLEO-arts voor te bereiden. Deze informatie wordt via het CLEO-platform gedeeld, waarna de CLEO-arts eventueel aanvullend onderzoek uit kan laten voeren, medisch advies kan geven over diagnostiek of behandeling of zelfs direct een recept kan voorschrijven. Zo staan de verpleegkundige, CLEO-arts en de instellingsarts asynchroon en op afstand met elkaar in contact, waardoor in dezelfde tijd meer cliënten van goede basiszorg kunnen worden voorzien. De CLEO-arts is altijd bekend bij de instelling, maakt onderdeel uit van het behandelteam en evalueert regelmatig met de instelling. Er zijn korte lijntjes tussen triageverpleegkundige, CLEO-arts en instellingsarts en ook wordt er gezorgd voor een goede opleiding van de verpleegkundigen om met het CLEO-platform en alle instrumenten te werken. Op dit moment loopt er een pilot binnen ouderenzorginstelling Liberein in Enschede, waar gekeken wordt of en op welke manier teleconsulting via een technologie als die van CLEO een oplossing kan bieden voor het capaciteitsprobleem.
Implementatie (pilot) en ervaringen/uitdagingen
Mede-oprichter Rudi de Goede van CLEO was al enige tijd werkzaam als huisarts binnen Liberein toen hij besloot om zich actief te gaan richten op het toekomstbestendig maken van de zorg. Eerder deed hij al ervaring op met digitale zorg in de Verenigde Staten, waar hij enkele jaren woonde, maar ook in Nederland bij huisartsenpost Eemland werkte hij al enige tijd met de van origine Zweedse digitale huisartsenpost Docly. Met behulp van ICT dacht Rudi een aantrekkelijkere omgeving voor verpleegkundigen en artsen te kunnen realiseren en tegelijkertijd de zorg voor kwetsbare patiënten van hoge kwaliteit, toegankelijk en betaalbaar te houden. Al snel werd zijn enthousiasme voor digitale zorgvernieuwing overgenomen door Liberein, waarna een pilot startte met CLEO. ”Het begon met een toelichting over de techniek en de onderliggende processen. In mei 2021 kregen we vervolgens verdeeld over twee groepen training over het gebruik van CLEO, waarbij we een zelfbedacht ziektebeeld van tevoren in moesten sturen. Vervolgens lieten ze ons tijdens de training zien hoe het ziekteproces aan de hand van CLEO doorlopen zou kunnen worden op de PC of iPad. Het was voor ons erg prettig om meegenomen te worden in het gebruik van een nieuwe technologie die meteen toegepast werd binnen onze huidige manier van werken’’, vertelt Martijn Buursink, triageverpleegkundige bij Liberein.
Dat CLEO uiteindelijk kan zorgen voor een duurzamere inrichting van de zorg, is binnen Liberein al snel duidelijk geworden. ‘’We zien al enige tijd dat er steeds meer mensen met een complexere hulpvraag zich bij ons melden en tegelijkertijd kunnen we steeds moeilijker aan mensen komen die goede zorg kunnen bieden. Om die reden zag ik bij onze triageverpleegkundigen vanaf begin af aan nieuwsgierigheid en enthousiasme voor een nieuwe, efficiëntere manier van werken. Binnen Liberein zien we de pilot met CLEO als een eerste verkenning voor het gebruik van teleconsulting als een van de mogelijke oplossingen voor ons capaciteitsprobleem. Wat we nu al hebben ervaren is dat je met CLEO soms bij de ene cliënt tijd kan besparen, zodat je meer tijd kunt besteden aan de cliënten die complexere zorg nodig hebben. Zo kun je aan de hand van digitale ondersteuning goede, persoonlijke zorg blijven bieden aan al je cliënten. Dat is een fijne ervaring voor zowel cliënten zelf als ook voor de verpleegkundigen en artsen, die meer flexibiliteit ervaren in hun werk,’’ legt Nienke de Haan, projectleider innovatie & zorgtechnologie bij Liberein, uit.
‘’Maar ondanks dat de eerste reacties zeer positief zijn, is er zeker ook ruimte voor verbetering’’, voegt De Haan eraan toe. Zo is de terugkoppeling vanuit het CLEO-platform naar de werkvloer vaak nog lastig, erkent de Goede: ‘’Met name de koppeling met de softwaresystemen rondom de zorgdossiers is nog niet optimaal. Zo wil je de inhoud van het consult met de CLEO-arts makkelijk kunnen uploaden in het elektronisch cliëntendossier, maar dat moet nu nog door het maken van een kopie. Maar ook de communicatie met de instellingsarts binnen het ECD gaat nog niet automatisch.’’ Deze uitdagingen kunnen in de toekomst voor problemen gaan zorgen, voorziet ook triageverpleegkundige Petra Pahlplatz: ‘’Het invullen en uploaden van de inhoudelijke vragenlijsten gaat heel makkelijk, maar de terugkoppeling binnen de organisatie van wat je hebt gedaan ontbreekt nog. Nu het aantal gebruikers van CLEO hier in huis nog beperkt is gaat het nog wel, maar als we straks gaan verdubbelen moet het wel nog een stuk duidelijker en transparanter worden.” De ervaringen die op dit moment opgedaan worden met CLEO worden openlijk gedeeld en besproken in een klankbordgroep, waar vanuit CLEO data-analist Kirsty ten Have aanwezig is en vanuit Liberein de triageverpleegkundigen aangehaakt worden. Op die manier vindt er co-creatie plaats tussen de wensen van de werkvloer en de technische mogelijkheden, om te komen tot passende iteratieslagen.
Ondanks dat er zeker nog ruimte is voor verbetering, is CLEO erg blij met het verloop van de pilot bij Liberein. Het biedt hun de mogelijkheid om in de praktijk te zien wat er wel en niet goed gaat, zodat ze daar in de verdere productontwikkeling rekening mee kunnen houden. En tegelijkertijd wordt er ook al gerekend aan de maatschappelijke business-case van het CLEO-platform, al is dat soms nog lastig in te schatten. ‘’We zijn momenteel echt aan het pionieren, maar tegelijkertijd moeten we kijken naar de business case om van CLEO een duurzame oplossing te maken. We kijken onder meer naar het aantal artsen (in fte) ter plaatse dat je zou kunnen besparen door het aantal consulten die je per dag met CLEO op afstand kan doen. Op die manier zou je in bepaalde situaties de toegevoegde waarde van CLEO al snel kunnen aantonen’’, licht De Goede toe.
Toekomstperspectief
Inmiddels is CLEO CE-gecertificeerd en bewezen schaalbaar. Desondanks blijft CLEO zwaar investeren in verdere ontwikkelstappen om een duurzame en landelijke opschaling te realiseren. Maar ook is er een cultuuromslag nodig binnen de zorgsector, vind Paul de Kort, medeoprichter van CLEO: ‘’Ik zie geregeld columns en artikelen voorbijkomen waarin een tegenstelling wordt gemaakt tussen het gebruik van digitale technologie en het bieden van warme zorg. Ik denk dat die heel twee goed samen kunnen, maar dat vraagt wel om een omslag in ons denken in de zorg. Dat vergt helaas nog wat tijd.’’ Ook ligt er volgens De Kort een verantwoordelijkheid bij de verzekeraars, die volgens hem vaker zouden moeten investeren tijdens de vroege ontwikkelfases van potentieel disruptieve technologie. Daarin zoekt ook CLEO naar de financiële ruimte om door te kunnen groeien en de functionaliteiten uit te breiden. Tot die tijd blijven CLEO en Liberein van elkaar leren om zo te komen tot de ideale oplossing voor het capaciteitsprobleem in de zorg. ‘’Ondanks dat we nog wel wat beren op de weg zien, blijven we graag samen experimenteren met CLEO, omdat ook wij geloven in de potentie van digitale zorg op afstand om de zorg betaalbaar, toegankelijk en kwalitatief te houden’’, besluit de Haan.
